Z uwagę na specyfikę polityczną starożytnej Grecji – funkcjonowanie państw-miast zwanych poleis – jak również znikomą ilość zachowanych tekstów praw helleńskich[1] o postępowaniu sądowym oraz procesach mediacyjnych możemy dowiedzieć się wyłącznie ze źródeł pośrednich.
Najstarszym – znanym z imienia – mediatorem jawi się Solon. O jego roli mediatora wspomina Arystoteles w swojej pracy „Ustrój polityczny Aten” w Rozdziale 5 w akapicie 45 „W tego rodzaju ustroju politycznym większość znajdowała się w niewoli nielicznych bogaczy i lud wystąpił w końcu przeciwko możnym. Walka była zacięta i przez długi czas spierające się strony wrogo występowały przeciwko sobie, aż w końcu wspólnie wybrano rozjemcę i archonta Solona, zleciwszy mu równocześnie zadanie reformy ustroju.”[2]. Jak wiemy z posiadanych źródeł, reformy prawa Solon dokonał 594 r. p.n.e.[3] (posłużyła ona jako wzór dla późniejszej rzymskiej Ustawy XII Tablic[4]). Brak jest jednak dzisiaj bliższych danych odnośnie przeprowadzonej wówczas przez Solona mediacji. Wiadomym jest tylko, że dotyczyła załagodzenia rozruchów społecznych w Atenach, powstałych, jako skutek ustaw Drakona, które powodowały, że wielu dotychczas wolnych obywateli popadało w niewolę, na skutek niemożności spłacenia zaciągniętych zobowiązań[5].
[1] O. Jurewicz, L. Winniczuk, Starożytni Grecy i Rzymianie w życiu prywatnym i państwowym, Warszawa 1970, s. 378.
[2] Arystoteles, Ustrój polityczny Aten, www.zrodla.historyczne.prv.pl, http://libertarianin.org/Ebooks/ Arystoteles/Arystoteles-Ustro%CC%81j%20Polityczny%20Aten.pdf (dostęp 31-03-2017 r.).
[3] O. Jurewicz,L. Winniczuk, Starożytni Grecy i Rzymianie …, op.cit., s. 328.
[4] M. Kuryłowicz, Prawa antyczne. Wykłady z historii najstarszych praw Świata, Lublin 2006, s. 27, 139, 150.
[5] Arystoteles, Ustrój polityczny Aten, op.cit.
Autor: mgr, mediator Tomasz Brodowicz