W dniu 1 czerwca 2017 r. wchodzą nowe przepisy na temat mediacji w prawie administracyjnym. Przedmiotowe przepisy reguluje ustawa Kodeks postępowania administracyjnego z dnia 14 czerwca 1960 r. (Dz.U. z 2017 r. poz. 935). Nowelizacja ustawy przewiduje wiele zmian co do mediacji w administracji, Ustawodawca dodał odrębny Rozdział 5A, który zawiera szczegółowe objaśnienia co do stosowania mediacji w administracji. Poniżej zamieszczamy nowe przepisy ustawy:
Art. 96a [Przedmiot mediacji i jej cel, uczestnicy]
- 1. W toku postępowania może być przeprowadzona mediacja, jeżeli pozwala na to charakter sprawy.
- 2. Mediacja jest dobrowolna.
- 3. Celem mediacji jest wyjaśnienie i rozważenie okoliczności faktycznych i prawnych sprawy oraz dokonanie ustaleń dotyczących jej załatwienia w granicach obowiązującego prawa, w tym przez wydanie decyzji lub zawarcie ugody.
- 4. Uczestnikami mediacji mogą być:
1) organ prowadzący postępowanie oraz strona lub strony tego postępowania albo
2) strony postępowania.
Art. 96b [Zawiadomienie o możliwości przeprowadzenia mediacji]
- 1. Organ administracji publicznej, z urzędu lub na wniosek strony, zawiadamia strony oraz organ, o którym mowa w art. 106 § 1, w przypadku gdy ten organ nie zajął stanowiska,
o możliwości przeprowadzenia mediacji.
- 2. We wniosku strona może wskazać mediatora.
- 3. W zawiadomieniu o możliwości przeprowadzenia mediacji organ administracji publicznej zwraca się do stron o:
1) wyrażenie zgody na przeprowadzenie mediacji,
2) wybranie mediatora
– w terminie czternastu dni od dnia doręczenia zawiadomienia.
- 4. Zawiadomienie o możliwości przeprowadzenia mediacji zawiera pouczenie o zasadach prowadzenia mediacji oraz ponoszenia jej kosztów
Art. 96c [Skutki niewyrażenia zgody] Mediacji nie przeprowadza się w przypadku niewyrażenia zgody na przeprowadzenie mediacji w terminie, o którym mowa w art. 96b § 3.
Art. 96d [Postanowienie o skierowaniu sprawy do mediacji]
- 1. Jeżeli uczestnicy mediacji wyrazili zgodę na przeprowadzenie mediacji, organ administracji publicznej wydaje postanowienie o skierowaniu sprawy do mediacji. Postanowienie doręcza się stronom oraz organowi, o którym mowa w art. 106 § 1.
- 2. W postanowieniu o skierowaniu sprawy do mediacji wskazuje się mediatora wybranego przez uczestników mediacji, a jeżeli uczestnicy mediacji nie wybrali mediatora, wskazuje się mediatora wybranego przez organ administracji publicznej, posiadającego odpowiednią wiedzę i umiejętności w zakresie prowadzenia mediacji w sprawach danego rodzaju.
Art. 96e [Postanowienie o zakończeniu mediacji]
- 1. Organ administracji publicznej, kierując sprawę do mediacji, odracza rozpatrzenie sprawy na okres do dwóch miesięcy.
- 2. Na zgodny wniosek uczestników mediacji lub z innych ważnych powodów termin określony w § 1 może zostać przedłużony, nie dłużej jednak niż o miesiąc.
- 3. W przypadku nieosiągnięcia celów mediacji określonych w art. 96a § 3 w terminie,
o którym mowa w § 1 albo 2, organ administracji publicznej wydaje postanowienie
o zakończeniu mediacji i załatwia sprawę.
Art. 96f [Mediator]
- 1. Mediatorem może być osoba fizyczna, która posiada pełną zdolność do czynności prawnych i korzysta z pełni praw publicznych, w szczególności mediator wpisany na listę stałych mediatorów lub do wykazu instytucji i osób uprawnionych do prowadzenia postępowania mediacyjnego, prowadzonych przez prezesa sądu okręgowego, lub na listę prowadzoną przez organizację pozarządową lub uczelnię, o której informację przekazano prezesowi sądu okręgowego.
- 2. W przypadku gdy organ prowadzący postępowanie jest uczestnikiem mediacji, mediatorem może być wyłącznie osoba wpisana na listę stałych mediatorów lub do wykazu instytucji i osób uprawnionych do prowadzenia postępowania mediacyjnego, prowadzonych przez prezesa sądu okręgowego, lub mediator wpisany na listę prowadzoną przez organizację pozarządową lub uczelnię, o której informację przekazano prezesowi sądu okręgowego.
- 3. Mediatorem nie może być pracownik organu administracji publicznej, przed którym toczy się postępowanie w sprawie.
Art. 96g [Zasada zachowania bezstronności]
- 1. Mediator powinien zachować bezstronność przy prowadzeniu mediacji i niezwłocznie ujawnić okoliczności, które mogłyby wzbudzić wątpliwość co do jego bezstronności, w tym odpowiednio okoliczności, o których mowa w art. 24 § 1 i 2.
- 2. Mediator odmawia przeprowadzenia mediacji w przypadku wątpliwości co do jego bezstronności i niezwłocznie zawiadamia o tym uczestników mediacji oraz organ administracji publicznej, jeżeli nie jest on uczestnikiem mediacji.
Art. 96h [Przekazanie danych uczestników mediacji] Organ administracji publicznej niezwłocznie przekazuje mediatorowi dane kontaktowe uczestników mediacji oraz ich pełnomocników, w szczególności numery telefonów i adresy poczty elektronicznej, jeżeli je posiada.
Art. 96i [Zapoznanie się z aktami sprawy] Mediator zapoznaje się z aktami sprawy
i ma prawo sporządzania z nich notatek, kopii lub odpisów, chyba że uczestnik mediacji
w terminie siedmiu dni od dnia ogłoszenia lub doręczenia postanowienia o skierowaniu sprawy do mediacji nie wyrazi zgody na zapoznanie się mediatora z aktami.
Art. 96j [Niejawność mediacji]
- 1. Mediacja nie jest jawna.
- 2. Mediator, uczestnicy mediacji i inne osoby biorące udział w mediacji są obowiązani zachować w tajemnicy wszelkie fakty, o których dowiedzieli się w związku z prowadzeniem mediacji, chyba że uczestnicy mediacji postanowią inaczej.
- 3. Propozycje ugodowe, ujawnione fakty lub oświadczenia złożone w toku mediacji nie mogą być wykorzystywane po jej zakończeniu, z wyjątkiem ustaleń zawartych w protokole
z przebiegu mediacji.
Art. 96k [Pomoc w formułowaniu propozycji ugodowych] Mediator prowadzi mediację, dążąc do polubownego rozwiązania sporu, w tym przez wspieranie uczestników mediacji
w formułowaniu przez nich propozycji ugodowych.
Art. 96l [Wynagrodzenie, koszty]
- 1. Mediator ma prawo do wynagrodzenia i zwrotu wydatków związanych
z przeprowadzeniem mediacji, chyba że wyraził zgodę na prowadzenie mediacji bez wynagrodzenia.
- 2. Koszty wynagrodzenia i zwrotu wydatków związanych z przeprowadzeniem mediacji pokrywa organ administracji publicznej, a w sprawach, w których może być zawarta ugoda – strony w równych częściach, chyba że postanowią one inaczej.
- 3. Koszty mediacji są pokrywane niezwłocznie po jej zakończeniu.
Art. 96m [Protokół z mediacji]
- 1. Mediator sporządza protokół z przebiegu mediacji.
- 2. Protokół z przebiegu mediacji zawiera:
1) czas i miejsce przeprowadzenia mediacji;
2) imiona i nazwiska (nazwy) oraz adresy (siedziby) uczestników mediacji;
3) imię i nazwisko oraz adres mediatora;
4) dokonane ustalenia co do sposobu załatwienia sprawy;
5) podpis mediatora oraz uczestników mediacji, a jeżeli którykolwiek z uczestników mediacji nie może podpisać protokołu, wzmiankę o przyczynie braku podpisu.
- 3. Mediator niezwłocznie przedkłada protokół z przebiegu mediacji organowi administracji publicznej w celu włączenia go do akt sprawy i doręcza odpis tego protokołu uczestnikom mediacji.
Art. 96n [Zasada związania organu ustaleniami protokołu]
- 1. Jeżeli w wyniku mediacji zostaną dokonane ustalenia dotyczące załatwienia sprawy
w granicach obowiązującego prawa, organ administracji publicznej załatwia sprawę zgodnie
z tymi ustaleniami, zawartymi w protokole z przebiegu mediacji.
- 2. Do akt postępowania nie włącza się dokumentów i innych materiałów, które nie znajdują się w aktach postępowania, ujawnionych w toku mediacji przez jej uczestników, jeżeli te dokumenty i materiały nie stanowią podstawy do załatwienia sprawy zgodnie z ustaleniami zawartymi w protokole z przebiegu mediacji.
